Arrakasta historikoa

Araba eta Bizkaian lehenengo bost egunetan agortu ziren kultura bonuak, Gipuzkoan motelago joan dira 

Andrea ZARATE

Eusko Jaurlaritzak kultura arloan duen egitasmoaren baitan, eta 2009. eta 2010. urteetan lorturiko emaitza onak ikusirik, Kultura Sailak «Kultura Bonua - Bono Cultura» programa berritu du aurten. Programa hau arte eta kultura ekoizpenaren merkatua bultzatzeko ekimena da eta aurtengo edizioa hirugarrena da jadanik. Beraz, 2011-2012 gabonetan EAEko kultura-produktu zehatzak suspertzeko xedea duen neurria da honakoa.

Agindua 2011ko azaroaren 22an atera zen Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkarian. Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailak, kultura-bonu batzuen bidez (44.000 hasiera batean), euskarri ezberdinetako kultura-produktuen erosketa bultatzeko diru-laguntzak eman ditu hirugarren edizio honetan. Helburu horretarako 660.000 euro erabili dira.

Programa honen diru-laguntzak itzuli beharrik gabeko laguntzak dira. Ezarritako bideen bitartez kultura-bonua eskuratzen duten pertsona fisikoak dira hauen onuradun zuzenak. Eta 44.000 bonuak hiru lurralde historikoetan banatu dira, irizpide batzuei jarraituta. Dena den, salmentaren azken astean egokitzapenak egin ahal zirenez, aurten 7.500 bonu gehiago saldu behar izan dira, 112.500 euro gehiago suposatu dutenak.

Bonu horien bitartez, erabiltzaileak bere diruaren balioa handitu ahal izango du, baina bonuak abenduaren 12tik urtarrilaren 20ra bitartean erabili beharko dira. Diru laguntza hau bai liburuak edo diskoak erosterakoan, bai museo batean bisita egiteko edo zinera, antzerkira edo kontzertu batera joateko erabili daitezke.

Programatik kanpo geratuko dira produktu hauek: papergintzako gaiak; informatika eta elektronikako tresneria, softwarea eta gai suntsikorrak; eta joko eta bideojokoak. Kultura Sailak programaren helburuarekin bat datozen beste produktu eta zerbitzu batzuk gehitu ahal izango ditu edozein unetan, EHAAn argitaratzen den Kultura, Gazteria eta Kiroletako sailburuordearen ebazpen baten bidez.

Bonuak Vital Kutxa, BBK eta Kutxa finantza-entitateen bitartez jarri dira salgai, 2009an eta 2010ean bezala. Bakoitzak 25 euroko kostua du, baina 40 euroko balioa du aurretik aipatutako erosketetan gastatzeko. Bonu bakoitzaren 15 euroren diferentzia hori Eusko Jaurlaritzak ordainduko du beraz. Hori bai, kanpaina honetan parte hartzen duten 364 establezimenduetakoren batean erabili behar dira.

Bestalde, entitate kolaboratzaileak txartel, multizerbitzu kutxazainen edo antzekoen bidez baino ezin du kultura-bonua saldu, nahiz eta Eusko Jaurlaritzak baimenduz gero, bestelako biderik ere erabili ahalko den. Era berean, kreditu-txartel bakoitzarekin kultura bonu bat baino gehiago erostea eragozten duten mekanismoak jarri dira, txartela blokeatuz edo bestelako prozeduraren baten bitartez.

Aurten azkenean, Eusko Jaurlaritzak 51.500 deskontu bonuak saldu ditu. Arrakasta historikoa izan da, izan ere aurreko bi edizioekin konparatuz, denbora gutxien iraun duten kultura bonuak izan dira (bost egun soilik). Bonuak erosteko epea abenduaren 12tik 5era zen, baina Araban eta Bizkaian ez dute ezta aste bete iraun. Abenduaren 16an bertan agortu egin zirela adierazi dute arduradunek. Gipuzkoan, berriz, motelago ibili dira.

Kaleko jendearen iritziak

Eusko Jaurlaritzaren  kultura bonuen kanpainak emaitza ekonomiko paregabeak izan baditu ere, iritzi ezberdinak daude horien iguruan.

Carlos San Vicente irakaslea

Carlos San Vicente irakasle eperimentatua da. Arabako hiriburuan jaio zen orain dela 51 urte, eta duela 25 urte eta erdi hasi zen lanean, 1985ean hain zuzen. Magisteritza eta Historiako lizentziaturak osatu zituen. C. San Vicenteren arabera, kultura bonuak kultura sustatzeko tresna izan daiteke. Bere ustez, horrela denda txikien salmenta bultzatu ahal da.

 Carlos San Vicentek dioenez, aurreko edizioetan ez zuen parte hartu ez zuelako espero horren ona izango zenik. Aurten lehenengo egunean egin zuen aldiz. Arabarrak emaitzarekin oso pozik gelditu dela adierazi du. San Vicentek bi eleberri erosteko erabili du diru-laguntza. Gainera, hurrengo urtean errepikatzeko asmoa duela aipatu du irakasleak.

“Leku berean baina momentu ezberdinetan gastatzeko aukera egon beharko litzateke”

Carmen Zarate ikaslea

Carmen Zarate Medikuntza ikaslea

Carmen Zarate 23 urteko medikuntza ikasle bat da, eta jadanik 6.mailan dago. Lehenengo zikloa Leioan egin du EHUko medikuntzako ikasleak, eta orain, bigarren zikloa amaitzeko zorian dago Gasteizen. C. Zarate ikaslearen ustez, bonu osoa leku berean gastatu behar denez, berarentzat ez du merezi. Berak zinema erabiltzeko erabiliko luke, “baina egun berean 40€ zineman gastatzea oso zaila da”.

Hala ere, ekintzaren alde dago, nahiz eta epe laburreko efektua duela uste duen. C. Zarateren iritziz, leku berean baina momentu ezberdinetan gastatzeko aukera egon beharko litzateke. Horregatik, ez du espero hurrengo urtean kultura bonua hartuko duenik.

“Herri batek bere kultura bultzatzeko mota askotako neurri gehiago behar ditu”

           Angel Zarate orientatzailea

Angel Zarate orientatzailea

 Angel Zaratek 52 urte ditu eta orientatzaile gisa lan egiten du Gasteizko institutu batean. Magisteritza, Pedagogia eta Historia ikasi zuen eta tesi doktoral bat osatu zuen UNEDeko unibertsitatean. A. Zaratek ez du kultura bonua erabili, alde batetik ez duelako neurri horren menpe egon nahi; eta beste aldetik, denbora faltagatik. Dena dela, neurria interesgarria iruditzen zaiola adierazi du Zarate orientatzaileak.

Hala eta guztiz ere, kultura neurri txiki batean bakarrik sustatzen duela esan du gasteiztarrak, neurri txiki batean aurrerapausua suposatzen duela hain zuen ere. Izan ere, bere ustez herri batek bere kultura bultzatzeko mota askotako neurri gehiago behar ditu.